W tym roku wielickie obchody Odzyskania Niepodległości przez Polskę, zostały wzbogacone o inną, również wyjątkową uroczystość – bowiem właśnie w 2023 roku mija 120. Rocznica odsłonięcia pomnika Adama Mickiewicza, który znajduje się na wielickich planach. Z tej właśnie okazji obok pomnika stanęła wystawa przygotowana przez Muzeum Żup Krakowskich poświęcona historii owego pomnika. Przy wsparciu wielickiego samorządu wydano również publikację na ten temat.
Podczas swojego przemówienia zastępca dyrektora Muzeum Żup Krakowskich w Wieliczce – Zbigniew Jawień przypomniał krótką historię pomnika Adama Mickiewicza, którego losy są związane z historią Wieliczki. Kwiaty pod pomnikiem wieszcza złożył burmistrz Wieliczki Artur Kozioł, a podczas przemówienia m.in. podziękował podziękował przedstawicielom Muzeum Żup Krakowskich w Wieliczce za przygotowanie pamiątkowej publikacji i wystawy
Jak informuje Muzeum Żup Krakowskich w Wieliczce: Pomysł ufundowania pomnika poety w Wieliczce narodził się w 1890 roku w związku ze sprowadzeniem jego szczątków do Krakowa. 4 lipca odbył się uroczysty pogrzeb, po czym poetę pochowano w podziemiach katedry wawelskiej obok polskich władców. W uroczystościach wzięli udział przedstawiciele wielickich władz.
Już 25 czerwca Rada Miasta podjęła decyzję o nadaniu imienia poety najpiękniejszemu ogrodowi miejskiemu Wieliczki oraz fragmentowi ówczesnej ulicy Krakowskiej. Podjęto też decyzję o wzniesieniu pomnika. W tym celu powołano Komitet, który zajął się zbieraniem środków. Przez 13 lat wielicki Komitet zebrał przeszło 2000 koron, organizując różnego rodzaju przedstawienia i spektakle oraz urządzając społeczne składki. Suma ta pozwoliła na realizację projektu w 1903 r. Jego twórcą jest Tadeusz Błotnicki – krakowski rzeźbiarz i autor, aż trzech pomników poety. Jako ciekawostkę warto dodać, że Błotnicki sprzedał wieliczanom projekt zrealizowany przez niego pięć lat wcześniej w Stanisławowie. W efekcie, w niewielkim odstępie czasowym, powstały dwa wręcz bliźniacze wizerunki Mickiewicza.
Uroczysta ceremonia odsłonięcia pomnika miała miejsce 29 listopada 1903 roku w parku miejskim. Wziął w niej udział burmistrz Zygmunt Miczyński i licznie przybyli mieszkańcy.
W latach 50-tych XX wieku monument przeniesiono na miejsce obecne, na planty poniżej kościoła św. Klemensa. Wielicki pomnik został wykuty z dwóch rodzajów jasnych wapieni – pińczowskiego, z którego powstała figura Mickiewicza i dobczyckiego, który posłużył do wykonania podstawy. Z przodu cokołu znajduje się napis: „Adamowi Mickiewiczowi – Wieliczka”, z tyłu – „1903”.
Autor „Pana Tadeusza”, poeta-prorok, wyrażając w swoich utworach uczucia i tęsknoty narodu, kształtował romantyczny światopogląd Polaków oraz wytyczał nowe kierunki rozwoju myśli artystycznej, ideowej i filozoficznej Europy. Zawarte w jego utworach problemy moralne, społeczne i duchowe do dziś są aktualne i na nowo interpretowane. Co miało, i miejmy nadzieje nadal ma, ogromne znaczenie dla mieszkańców Wieliczki.
Autorką wystawy oraz okolicznościowego wydawnictwa przypominających wydarzenia sprzed 120 lat jest dr Barbara Konwerska, zastępca dyrektora ds. naukowych. Wystawę „Historia wielickiego pomnika Adama Mickiewicza” będzie można oglądać na plantach do końca listopada 2023 roku.
Historia pomnika została opisana w artykule pt. „Pomnik Adama Mickiewicza w Wieliczce. W 120. rocznicę odsłonięcia” autorstwa dr Barbary Konwerskiej w „Studiach i materiałach do dziejów żup solnych”, t. XXXVI, str. 10-58. Artykuł jest dostępny też online: https://smdz.pl/pliki/tomy/Tom%20XXXVI.pdf
