Między 20 a 26 października Kraków znów stanie się literacką stolicą – z dziesiątkami spotkań, debat i wydarzeń towarzyszących. 17. Międzynarodowy Festiwal Literatury im. Josepha Conrada biegnie pod hasłem „Nadzieja radykalna” i gromadzi autorów z Polski i świata, by wspólnie szukać nowych języków dla doświadczeń kryzysu, zmiany i odbudowy.
„Nawiązujemy do koncepcji filozofa Jonathana Leara, który zainspirował się postawą członków amerykańskiego plemienia Wron. Radykalna forma nadziei pozwoliła im zaadaptować się do nowych warunków, kiedy doświadczali końca świata, jaki do tej pory znali. Chcemy iść za ich przykładem i nawet w skrajnie trudnych sytuacjach zachowywać otwartość na dobro, które może nadejść” – mówi Olga Drenda, dyrektorka kreatywna Festiwalu Conrada, po czym dodaje: „Na życie po kryzysie czy wielkiej zmianie staramy się spojrzeć z wielu perspektyw. Niezawodnie pomaga nam w tym literatura, która karmi wyobraźnię i pozwala tworzyć możliwe scenariusze wydarzeń. Dlatego w tym roku interesują nas między innymi szeroko pojęte historie alternatywne. Kontynuując tradycję Festiwalu Conrada, zachęcamy do czytania i dyskutowania odważnie, do zadawania nowych pytań”.
Goście: od noblisty po autorów-awangardzistów
Wśród zaproszonych pisarek i pisarzy są m.in. Abdulrazak Gurnah (laureat Nagrody Nobla), Colm Tóibín, Yan Ge, Auður Ava Ólafsdóttir, Chloe Dalton, a z polskich twórców: Małgorzata Halber, Weronika Murek, Łukasz Orbitowski, Ishbel Szatrawska i Ziemowit Szczerek.
Gurnah – urodzony na Zanzibarze, od lat mieszkający w Wielkiej Brytanii – powraca do tematów kolonializmu, migracji i życia „pomiędzy”, gdzie próba opowiedzenia własnej historii staje się gestem sprzeciwu wobec opresji. Yan Ge, tworząca po mandaryńsku i po angielsku, bada doświadczenie dwujęzyczności i tożsamości na styku kultur (w Polsce ukazał się zbiór „Gdzie indziej”).
Colm Tóibín – autor „Brooklynu”, „Nory Webster” i „Czarodzieja” – przygląda się „ukrytemu ciężarowi życia”: drobnym porażkom i tęsknotom, które nie pozwalają o sobie zapomnieć. Auður Ava Ólafsdóttir – laureatka Literackiej Nagrody Rady Nordyckiej – w „Bliźnie” pokazuje nadzieję rodzącą się z najdrobniejszych gestów. Chloe Dalton w książce „Jak wychować zająca” przekuwa przypadek w refleksję o naszej relacji z naturą.
Polskie rozmowy o buncie, kontrkulturze i najnowszej historii
Awangardę i lekcje dawnych buntowników przeanalizują Małgorzata Halber, Rafał Księżyk i Dariusz Misiuna. O kontrkulturowym marzeniu życia „poza systemem” porozmawiają Dariusz „Brzóska” Brzóskiewicz, Urszula Jabłońska i Łukasz Orbitowski.
Nowe początki i zerwane ciągłości we współczesnej historii Polski wezmą na warsztat Jan M. Piskorski, Ishbel Szatrawska i Michał Tabaczyński. Weronika Murek, Robert J. Szmidt i Adam Ubertowski wskażą mniej oczywiste wizje kraju obecne w prozie najnowszej, a Weronika Gogola, Jan Pucek i Ziemowit Szczerek poszerzą perspektywę o narracje Europy Środkowo-Wschodniej. Specyfikę rodzimej postapo prześledzą Magdalena Salik, Marek Baraniecki i Michał Cetnarowski.
Międzynarodowa plejada i obietnica odkryć
„Nie sposób wymienić tu wszystkich pisarek i pisarzy, których spotkamy na Festiwalu Conrada, zwłaszcza że program jest jeszcze bogatszy niż w zeszłym roku. Do Krakowa przyjedzie plejada postaci o międzynarodowej renomie, nie zawsze u nas popularnych, ale bez wątpienia wartych poznania – takich jak Kamel Daoud, Horacio Castellanos Moya, Ołeksandr Myched, Hanna Nordenhök, Norman Erikson Pasaribu, Jasmin Schreiber, Faruk Šehić, Emily St. John Mandel czy Daniel Wisser. Zapraszamy zatem do sprawdzenia programu na stronie festiwalu i sięgnięcia po książki, o których będziemy rozmawiać w październiku. Jesteśmy przekonani, że w każdej z nich pali się iskra nadziei” – mówi Carolina Pietyra, dyrektorka wykonawcza Festiwalu Conrada i dyrektorka Krakowskiego Biura Festiwalowego, które organizuje wydarzenie wspólnie z Miastem Krakowem i Fundacją Tygodnika Powszechnego.
Program towarzyszący: od branżowych debat po rodzinne warsztaty
Festiwal – poza spotkaniami autorskimi – rozbudowuje trzy filary:
- Kongres książki – pasmo dla środowiska wydawniczego, autorów, tłumaczy i ludzi promocji literatury. „Chcemy wspierać sektor książki poprzez dopracowaną ofertę paneli dyskusyjnych i specjalistycznych warsztatów, podczas których omawiamy aktualne problemy i szukamy rozwiązań. Równocześnie festiwal jest wyjątkową okazją do poznania osób z różnych krajów, które realizują literackie projekty na wysokim poziomie. Dlatego gorąco zapraszamy do Pałacu Potockich!” – mówi Barbara Balmas, kierowniczka Działu Literackiego KBF.
W tym roku m.in. panele z twórcami z Bałkanów (kultura na pograniczu, podziały językowe), prace nad propozycjami prawnymi stabilizującymi sektor oraz gala 14. konkursu PIKowy Laur. - Word2Picture – po przerwie wraca cykl łączący literaturę z audiowizualnością. „Literatura jest niewyczerpaną inspiracją dla innego typu opowieści – takich jak filmy, gry czy animacje – i równocześnie sama czerpie z nowych mediów. Dlatego łączymy osoby pracujące nad wszelkiego rodzaju narracjami, co w przyszłości przełoży się z pewnością na ciekawe efekty” – podkreśla Carolina Pietyra.
Gościnią będzie Sem Devillart – analityczka, strateżka i futurystka kultury wizualnej – z wykładem o trendach i warsztatami. Wątek technologiczny dopełnią spotkania o świadomym korzystaniu ze sztucznej inteligencji i krytycznej nawigacji po zasobach internetu (m.in. z udziałem Wojciecha Orlińskiego). - Edukacja i rodziny – pasmo SP dla najmłodszych w Pałacu Potockich (warsztaty Marty Kopyt, Marii Dek, Joanny i Michała Rusinków), gra miejska „Literackie adresy Krakowa”, premierowe spotkanie wokół komiksu „Czy Krzyżacy to fajni chłopacy?” (Bogusław Janiszewski, Agnieszka Jankowiak-Maik, Maks Skorwider).
Równolegle: „Lekcje czytania” dla szkół ponadpodstawowych, „Szkoła czytania Krakowa Miasta Literatury UNESCO” dla grup zagrożonych wykluczeniem (m.in. osoby z trudnościami słyszenia, młodzież z ośrodków wychowawczych, osoby z doświadczeniem bezdomności).
Film, księgarnie, wystawy
Pasmo filmowe – współorganizowane z Kinem Pod Baranami – z tytułami korespondującymi z tegorocznym hasłem (w programie m.in. zapis musicalu „1989. Pozytywny mit”).
Cykl „Conrad w księgarniach” to 15 spotkań w 13 kameralnych księgarniach – dodatkowe rozmowy i premiery rozciągające Festiwal na cały październik.
Program dopełniają wystawy Instytutu Cervantesa, Domu Norymberskiego i Polskiego PEN Clubu oraz wydarzenia partnerów (m.in. Instytut Książki, Spółdzielnia Ogniwo, UJ, Willa Decjusza).
Więcej niż tydzień
„Główna część Festiwalu Conrada odbywa się w dniach 20–26 października i obejmuje spotkania z pisarkami i pisarzami z całego świata. To jednak nie wszystko. Poszerzamy program o inne aktywności, aby odpowiedzieć na potrzeby w zasadzie każdej grupy czytelników – od dzieci i młodzieży, poprzez pasjonatów różnych gatunków literackich, aż po specjalistów związanych z branżą wydawniczą i audiowizualną. Tym samym festiwal staje się obecny w wielu przestrzeniach Krakowa i trwa znacznie dłużej. Na pierwsze z otwartych wydarzeń towarzyszących zapraszamy już 2 października” – mówi Carolina Pietyra.
Organizacja i dostęp
Wydarzenie współtworzą: Miasto Kraków, KBF – Kraków Miasto Literatury UNESCO i Fundacja Tygodnika Powszechnego. Projekt dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z Funduszu Promocji Kultury. Partnerzy strategiczni: „Tygodnik Powszechny”, Allegro, Teatr im. Juliusza Słowackiego w Krakowie. Oficjalny przewoźnik: PLL LOT.
Pasmo filmowe jest biletowane; warsztaty prowadzone są na zapisy; na wykład Sem Devillart obowiązują bezpłatne wejściówki w aplikacji KBF: PLUS i na stronie KBF: BILETY. Wstęp na pozostałe wydarzenia – wolny. Szczegółowy harmonogram i kolejne ogłoszenia programowe zostaną zaprezentowane w najbliższych tygodniach.
