Św. Barbara zamiast hetmana, Stanisław Staszic w roli króla, posągi górników i hutników jako gońce, akademiki Kapitol i Babilon jako wieże – to tylko wybrane figury szachowe, które opracowali studenci z Koła Naukowego Ceramiki Artystycznej Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie.
Niecodzienny projekt zrealizowany w ramach Grantu Rektora zakładał opracowanie zestawu szachowego, w którym wszystkie figury zostaną zastąpione elementami charakterystycznymi dla kampusu AGH. W unikatowym zestawie można odnaleźć miniaturową św. Barbarę, Stanisława Staszica, dinozaura, lokomotywę czy akademik z Miasteczka Studenckiego. Wydziały zaś reprezentowane są przez pionki, z których każdy trzyma w ręku tarczę z logo właściwym danej jednostce.
Zdjęcia z drona, skany 3D i fusy z kawy – jak powstały ceramiczne szachy AGH?
Efekt finalny, czyli zestaw ceramicznych szachów to pokłosie wielomiesięcznej pracy studentów zrzeszonych w Kole Naukowym Ceramiki Artystycznej. Pierwszym etapem było zaprojektowanie nowych figur, które zajmą miejsce tych tradycyjnych. Istotnym wsparciem dla twórców szachów był także student Szymon Zimniak z Wydziału Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska, który wykonał zdjęcia obiektów za pomocą drona, a następnie stworzył na ich podstawie modele 3D figur szachowych. Kolejny etap obejmował wydrukowanie modeli figur za pomocą drukarki filamentowej, a następnie wykonanie formy gipsowej każdej z figurek. Taki zabieg pozwolił uzyskać kształty z dobrze widocznymi detalami. Następnie figurki były odlewane, suszone, wypalane na biskwit, czyli twardy półfabrykat ceramiczny, szkliwione, malowane i ponownie wygrzewane.
– Przygotowanie form gipsowych dało nam możliwość wykonania w przyszłości większej ilości figurek o dużym stopniu powtarzalności – wyjaśnia Urszula Mider z Koła Naukowego Ceramiki Artystycznej. – Etap ten poza krokami stricte technologicznymi obejmował również dobór masy do odlewania. Konieczne było, aby charakteryzowała się ona dobrą wytrzymałością i aby po wypale pozostawała jasna. Uzyskanie jasnego czerepu, tj. skorupy ceramicznej, po wypale dało szersze pole możliwości do zdobienia, zarówno farbami podszkliwnymi, jak i szkliwami dekoracyjnymi.
Pomocą merytoryczną na etapie powstawanie zestawu służyły także sekcja szachowa AZS AGH Kraków, Muzeum AGH oraz Biblioteka Główna AGH w Krakowie. Projekt przewidywał również wykonanie pudełka na szachy, a jednocześnie planszy do gry. Obudowa jest drewniana, w środku wyłożona gąbką, natomiast pola do gry to czarno-biała mozaika. – Czarne pola powstały z pojedynczych kwadratów wykonanych z masy zawierającej fusy z kawy. Masa zawierająca fusy z kawy, jest jednym z naszych osiągnieć z poprzedniej edycji Grantu Rektora 2022 – precyzują studenci. Po wypaleniu masa z fusów z kawy ma właściwości mechaniczne nie odbiegające w sposób znaczący od masy bez dodatku kawy. Masa po wypale jest lekka, co przekłada się na końcową wagę pudła. Szachy wraz z przewodnikiem po figurach są w pełni użytkowym zestawem.
Miłośnicy gry będą mogli rozegrać partię tym niecodziennym ceramicznym zestawem już 4 listopada w trakcie Międzynarodowego Turnieju „Nauka i Szachy” 2023 OPEN, który odbędzie się w gmachu głównym AGH (al. A. Mickiewicza 30) o godz. 10:00.
