Twórczość Czesława Miłosza charakteryzuje bezkompromisowa „wnikliwość w ujawnianiu zagrożenia człowieka w świecie pełnym gwałtownych konfliktów” – tak uzasadniano przyznanie autorowi Literackiej Nagrody Nobla w 1980 roku. Dziś wracamy do jego utworów za sprawą decyzji Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, który ustanowił rok 2024 Rokiem Czesława Miłosza.
Jeden z najważniejszych polskich autorów XX wieku w swojej twórczości wnikliwie analizował i ujawniał największe problemy i kryzysy współczesności. Jego teksty w obliczu gwałtownych konfliktów zdają się być niezwykle aktualne i interwencyjne. W tym roku przypada 20. rocznica śmierci poety. Rok Czesława Miłosza to moment upamiętnienia niezwykle różnorodnego pisarstwa noblisty i czas wyjątkowych wydarzeń kulturalnych i literackich w całej Polsce.
Przedstawiamy wybrane działania realizowane przez Krakowskie Biuro Festiwalowe – operatora programu Kraków Miasto Literatury UNESCO, Bibliotekę Narodową oraz wydawnictwo Znak.
Imieniny Jana Kochanowskiego
29 czerwca, godz. 11.00
Bohaterem tegorocznej edycji Imienin Jana Kochanowskiego w Warszawie, czyli literackiego pikniku Biblioteki Narodowej, został nie kto inny, jak właśnie Czesław Miłosz. W programie warszawskiego wydarzenia znalazły się spotkania:
- Miłosz. Powrót – o próbie nowego spojrzenia na Czesława Miłosza rozmawiać będą Joanna Miłosz-Piekarska i Michał Szymański
- Noblista do Noblistki – o korespondencji Wisławy Szymborskiej i Czesława Miłosza opowiada Michał Rusinek, listy czytają Magdalena Walach i Jerzy Radziwiłowicz
- Wspominając poetę – Czesława Miłosza wspominać będę Andrzej Franaszek i Adam Michnik
Ponadto w otwartym dla publiczności Pałacu Rzeczypospolitej będzie można oglądać ekspozycję poświęconą poecie. Znajdą się na niej rękopisy i osobiste pamiątki noblisty. Wystawa Miłosz. Powrót potrwa do 10 października.
Festiwal Miłosza
Od 30 czerwca do 7 lipca
W tym roku krakowski festiwal przebiega pod hasłem Ocalenie – od tytułu jednego z tomów Czesława Miłosza. Najnowsza odsłona krakowskiego święta poezji będzie trwała aż osiem dni. Wydarzenie organizowane przez Krakowskie Biuro Festiwalowe rozpocznie się 30 czerwca, w 113. rocznicę urodzin poety, i zbiegnie się z uroczystymi obchodami Roku Czesława Miłosza. Nie zabraknie spotkań poświęconych poecie:
- 30 czerwca, godz. 10.00 – spacer literacki po Krakowie szlakiem Czesława Miłosza
- 30 czerwca, godz. 14.00 – Konfrontacje i rewizje: Miłosz i Gombrowicz. Kultura na uchodźstwie
- 5 lipca, godz. 20.00 – Swir by Miłosz. Czytanie wierszy Anny Świrszczyńskiej w wyborze Czesława Miłosza
- 6 lipca, godz. 19.00 – premiera polskiego przekładu książki Miłosz w Kalifornii autorstwa Cynthii L. Haven
- 7 lipca, godz. 13.30 – premiera Korespondencji 1965–2003 Tymoteusza Karpowicza i Czesława Miłosza
Wystawa Nie ma we mnie czarodziejstwa słów w Senacie Rzeczypospolitej Polskiej w Warszawie
26 czerwca
Senat Rzeczypospolitej Polskiej w dwudziestą rocznicę śmierci Czesława Miłosza oddaje hołd jednemu z najwybitniejszych twórców literackich naszych czasów, zarówno w Polsce, jak i na świecie. Wystawa czasowa ma charakter wspomnieniowy, skupia się na najważniejszych wydarzeniach z życia pisarza: od czasów dzieciństwa, poprzez historyczny moment otrzymania Literackiej Nagrody Nobla, po powrót z emigracji do Polski.
Przed nami jeszcze więcej wydarzeń w ramach obchodów Roku Czesława Miłosza. Podczas Nocy Księgarń, w trzecim kwartale tego roku, odbędą się kolejne spotkania i dyskusje, których bohaterem będzie Czesław Miłosz. Więcej szczegółów pojawi się w niebawem w mediach społecznościowych Nocy Księgarń.
–
To jednak nie wszystko! W 2024 roku wydawnictwo Znak rozpoczęło publikację kolekcjonerskiej edycji dzieł Czesława Miłosza. W ciągu najbliższych dziesięciu lat wznowione zostaną wszystkie powojenne tomy poetyckie, wybrane eseje czy przekłady haiku, które wyszły spod pióra noblisty. Te publikacje, wraz z nieustannie obecnymi na rynku Wierszami wszystkimi, dwujęzycznym wyborem wierszy Zmyślenie albo wielki sen / Fiction or a Long Dream i wybitną biografią Miłosza autorstwa Andrzeja Franaszka, zapewnią pisarzowi obecność w świadomości nowych pokoleń czytelników. Do współtworzenia oprawy graficznej serii zaproszono artystów młodego pokolenia: Polę Dwurnik, Magdalenę Laskowską i Jakub Juliana Ziółkowskiego. Do napisania wstępów do poszczególnych wydań, a zatem skomentowania twórczości Miłosza z dzisiejszej perspektywy, zaangażowano Olgę Tokarczuk, Małgorzatę Lebdę czy Timothy’ego Snydera. Spośród nowych publikacji szczególnie polecamy:
Ocalenie – premiera: 15 maja
W maju pojawiło się nowe wydanie tomu Ocalenie, pierwsze od 1945 roku. Jest to przełomowy tom wierszy Miłosza, którym poeta wszedł na stałe do świata literatury. Dzięki wyjątkowej wrażliwości autora wciąż zachowuje swoją aktualność i uniwersalność, szczególnie w obliczu nowych kryzysów na świecie.
Ocalenie to rodzaj pamiętnika młodego poety, niezwykłe świadectwo twórczego rozwoju, które zapowiada jego przyszłe osiągnięcia na arenie międzynarodowej zwieńczone Literacką Nagrodą Nobla.
Tom ukazuje się w wyjątkowej kolekcjonerskiej edycji wzbogaconej o przedruki rękopisów autora. Na okładce znalazł się hipnotyczny obraz znanej malarki Poli Dwurnik, a w środku świetne teksty Andrzeja Franaszka i Mateusza Antoniuka dające czytelnikowi głębszy wgląd w zawartość publikacji. Ocalenie to ważna pozycja w kolekcji każdego miłośnika literatury.
Wiersze wszystkie – premiera: 15 maja
Wznowiony w dwudziestą rocznicę śmierci Czesława Miłosza zbiór Wiersze wszystkie to wyraziste świadectwo ewolucji artystycznej mistrza poezji. Jest to także – udokumentowana w lirycznym dialogu ze światem i z samym sobą – historia XX wieku.
Poetycka twórczość Miłosza – od traktatów i poematów po haiku – stanowi odpowiedź na współczesne kryzysy i przemiany na świecie. Jest spójną opowieścią o wszystkim, co stanowi istotę życia, z jego zwątpieniami i walką, ale także namiętnościami i zwycięstwami.
Ziemia Ulro – premiera: 19 czerwca
Niezwykle aktualny i przenikliwy zbiór esejów. Poeta mierzy się w nim nie tylko z kryzysem egzystencjalnym człowieka, ale także z kryzysem opisu świata. Czy rozum może pomóc w obu tych kryzysach? Czy nauka łagodzi głód prawdy? A może tylko wyobraźnia ma do niej dostęp? Co począć z fikcją?
Ziemia Ulro Czesława Miłosza powstała w latach 70. ubiegłego stulecia w Kalifornii, a została opublikowana po raz pierwszy w Paryżu. Nowe wydanie poprzedzone jest przedmową Olgi Tokarczuk. Na okładce znalazł się obraz malarki młodego pokolenia Magdaleny Laskowskiej.
Zmyślenie albo wielki sen / Fiction or a Long Dream – premiera: 3 lipca
Wybór zawiera wiersze z całego okresu twórczości poety, od arcydzieł obecnych już w tomie Trzy zimy (1936) po utwory wydane pośmiertnie w Wierszach ostatnich.
Nie brak tu tekstów najważniejszych, tworzących poetycki kanon Miłosza – jednego z największych poetów naszych czasów, który – uczestnicząc w tłumaczeniach swoich utworów na angielski – był dumny z tego, że uważany jest za wybitnego poetę amerykańskiego.
Miłosz w Kalifornii, Cynthia L. Haven – premiera: 10 lipca
W tym roku ukaże się przekład cenionego opracowania Miłosz w Kalifornii Cynthii L. Haven, badaczki Uniwersytetu Stanforda i gościni tegorocznego Festiwalu Miłosza. Książka Cynthii L. Haven pokazuje, ile Miłosz zawdzięczał Kalifornii, ale też unaocznia, jak ważny był tam jego pobyt z perspektywy lokalnej, czego nauczyli się od niego amerykańscy poeci. To opowieść o tym, jak miejsce wygnania stało się miejscem tryumfu.
Każdy z nas może codziennie obchodzić Rok Czesława Miłosza w zaciszu swoich czterech ścian, w parku, a nawet w tramwaju! Wystarczy sięgnąć do bogatej twórczości poety – w starym lub nowym wydaniu, do czego gorąco zachęcamy!
Po więcej informacji o wydarzeniach planowanych w Roku Czesława Miłosza oraz książkach związanych z poetą odwiedź stronę Festiwalu Miłosza oraz facebookowy profil Krakowa Miasta Literatury UNESCO.
Więcej informacji na miloszfestival.pl
inf. prasowa
