Krakowska GDDKiA podsumowała rok funkcjonowania tuneli na północy Krakowa. Dwa tunele na Północnej Obwodnicy Krakowa w ciągu 12 miesięcy stały się jednym z kluczowych elementów układu drogowego aglomeracji. Statystyki są jednoznaczne: obiekt w Zielonkach przekroczył 15,7 mln przejazdów, a tunel w Dziekanowicach – 13 mln. Największy ruch wcale nie przypadł na szczyt wakacji, a rekordy pojawiały się także w grudniu.
Północna Obwodnica Krakowa – ponad 12-kilometrowy odcinek drogi ekspresowej S52 – ma dziś za sobą pierwszy pełny rok funkcjonowania. Około 10 proc. tej trasy poprowadzono w dwóch tunelach: dłuższym w Zielonkach (653 m) i krótszym w Dziekanowicach (496 m). To właśnie one, obok skrócenia przejazdów przez północne dzielnice i okolice miasta, stały się barometrem zmian w codziennych nawykach kierowców.
Bezpieczeństwo pod stałym nadzorem
Oba tunele wyposażono w rozbudowane systemy monitorowania i wczesnego reagowania. Czujniki dymu wspierają kamery termowizyjne, które pozwalają ocenić, czy alarm jest wynikiem pożaru, czy np. napływu oparów niesionych przez wiatr. Infrastruktura bezpieczeństwa obejmuje też pełny układ zraszaczy, opisywany jako jedyny taki w Polsce, przeznaczony do gaszenia ewentualnych pożarów. Z perspektywy zarządzania ruchem elektronika dostarcza również szczegółowych danych o natężeniu przejazdów i jego zmianach w czasie.
Zielonki: od 20 tys. dziennie do ponad 80 tys. w rekordzie
Pierwsze tygodnie po uruchomieniu trasy przynosiły umiarkowane liczby: w grudniu i styczniu średnio ok. 20 tys. pojazdów na dobę w tunelu w Zielonkach. Szybko jednak przyszły kolejne progi: 3 stycznia po raz pierwszy przekroczono 25 tys. przejazdów jednego dnia, a 31 stycznia – 30 tys.
W lutym średnia dzienna liczba przejazdów wzrosła do nieco ponad 30 tys. i utrzymywała się na podobnym poziomie do maja. Wraz z wiosną i długimi weekendami zaczęły się pierwsze wyraźne skoki: 30 kwietnia padł wynik 41 081 aut, a 18 czerwca – w środę przed weekendem Bożego Ciała – kolejny rekord: 43 411 samochodów. W pierwszym półroczu granicę 40 tys. dziennych przejazdów przekroczono osiem razy.
Prawdziwy przełom przyniosły wakacje. W lipcu średnia zbliżyła się do 40 tys., natomiast w sierpniu padło stwierdzenie, że przekroczyła 56 tys. i od tego momentu nie spadła poniżej tego poziomu. Od połowy wakacji do dziś tylko pięć razy dzienny wynik był niższy niż 40 tys.; we wrześniu i październiku nie zdarzyło się to ani razu. To właśnie te miesiące przyniosły największą łączną liczbę przejazdów: we wrześniu prawie 2 mln (1 946 558), a w październiku nieco ponad 2 mln (2 013 115).
Rekordowe dobowe wyniki pojawiały się także w sierpniu: 11 sierpnia – 56 917, 13 sierpnia – 67 810, a dzień później – 74 423 przejazdy. Najwyższy zanotowany rezultat pochodzi z piątku 19 grudnia: 82 324 przejazdy. Od otwarcia trasy rekordy dobowe w Zielonkach padały 33 razy. Od września obserwowany jest stabilny poziom, zbliżony do 60 tys. aut dziennie, choć bez kolejnych rekordów w okresie wrzesień–listopad; jednocześnie łączna liczba przejazdów w kolejnych miesiącach była wyższa niż w sierpniu.
Dziekanowice: mniej aut, ale rekordy także przekroczone
W tunelu w Dziekanowicach ruch jest średnio o ok. 15 proc. niższy niż w Zielonkach, jednak dynamika wzrostu wygląda podobnie. Po raz pierwszy granicę 25 tys. aut przekroczono w Walentynki, a dokładnie dwa tygodnie później odnotowano pierwsze 30 tys. przejazdów w ciągu doby.
Na wynik zaczynający się od „4” trzeba było czekać niemal pięć miesięcy: 25 lipca zmierzono 40 195 przejazdów. Potem rekordy przyspieszyły – 13 sierpnia po raz pierwszy przekroczono 50 tys. (55 141), dzień później 60 tys. (64 236), a po kolejnych ośmiu dniach padł wynik 65 469. Rekord był jeszcze dwukrotnie poprawiany: 26 września (67 906) oraz 3 października (72 111). Łącznie rekordowe dobowe wartości w Dziekanowicach odnotowano dotąd 27 razy.
Trasa pracuje głównie „w tygodniu”
Z danych o ruchu wynika, że Północna Obwodnica Krakowa jest przede wszystkim korytarzem codziennych dojazdów. Od poniedziałku do piątku średnia dzienna liczba przejazdów w tunelu w Zielonkach przekracza 40 tys. Najniższa jest we wtorek (44,2 tys.), a najwyższa w piątek (prawie 48,3 tys.). Weekend przynosi wyraźny spadek – w niedziele tunelem przejeżdża niespełna 34,5 tys. samochodów.
S52: element większej układanki i infrastruktura na trasie
Północna Obwodnica Krakowa jest częścią drogi ekspresowej prowadzącej od Cieszyna do Krakowa. W przygotowaniu pozostaje 62 km Beskidzkiej Drogi Integracyjnej – arterii łączącej Bielsko-Białą z zakopianką w Głogoczowie, mającej pełnić także funkcję obwodnicy Kęt, Andrychowa, Wadowic i Kalwarii Zebrzydowskiej.
Na samej S52 POK powstały m.in.: estakada o długości prawie 570 m nad ul. Krakowską w Bosutowie i potokiem Sudół Dominikański (z fragmentami jezdni biegnącymi miejscami niemal 13 m nad terenem), trzy węzły drogowe – Zielonki, Węgrzce i Batowice – oraz 20 km dróg dojazdowych. W ramach inwestycji zbudowano 27 obiektów inżynieryjnych (mostów, wiaduktów i estakad) o łącznej długości prawie 1,9 km, mury oporowe przekraczające 4,4 km, a także 23 zbiorniki retencyjne o łącznej pojemności niemal 23 mln litrów. Podkreślano również, że prawie jedna czwarta długości trasy biegnie w tunelach, po wiaduktach i estakadach.
Finansowanie i wykonawca
Odcinek S52 otrzymał 789 630 009,42 zł dofinansowania z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, a koszt prac oszacowano na ok. 1,4 mld zł. Trasę zrealizowało konsorcjum: Gulermak (lider), Gűlermak Ağir Sanayi İnşaat ve Taahhűt oraz Mosty Łódź.
Pierwszy rok działania tuneli na S52 pokazał jedno: nowa infrastruktura nie tylko przejmuje ruch, ale z miesiąca na miesiąc zmienia logistykę całej aglomeracji. A to, jak szybko kierowcy „przesiedli się” na obwodnicę, najlepiej widać w liczbach, które z poziomu dziesiątek tysięcy dziennie urosły do rekordów przekraczających 80 tysięcy przejazdów.
