W dniach 15–17 września w Zamku Żupnym, podziemiach kopalni i na zamku na Wawelu odbyła się Międzynarodowa Konferencja Komitetu ds. Bezpieczeństwa Muzeów ICMS ICOM pt. „Bezpieczeństwo muzeów w miejscach poprzemysłowych”.
Bezpieczeństwo to pierwszy warunek udostępniania obiektów, zwłaszcza podziemnych. Nie dziwi zatem, że bohaterką wielu ciekawych i ważnych wystąpień była zabytkowa Kopalnia Soli „Wieliczka”. W drugim dniu corocznego spotkania Komitetu do spraw bezpieczeństwa w muzeach w komorze Jana Długosza uczestnicy zapoznali się m.in. ze specyfiką jej ochrony. Z uwagą słuchali o historii, zagrożeniach i działaniach podejmowanych przez solne przedsiębiorstwo w celu zapewnienia bezpieczeństwa zakładowi górniczemu, obiektowi turystycznemu, osobom oraz mieniu.
W konferencji z ramienia kopalni wziął udział m.in. Zarząd Kopalni Soli „Wieliczka” S.A. – Prezes Paweł Nowak i Członkowie Maciej Kowalcze i Jarosław Malik, Kierownik Ruchu Zakładu Górniczego Paweł Ulmaniec i Dyrektor Biura Spółki Tomasz Broniowski.
Wiedza i praktyka
Zagrożenia górnicze i sposoby zabezpieczania wielickiej kopalni w wystąpieniu przedstawili Prezes Paweł Nowak i Kierownik Ruchu Zakładu Paweł Ulmaniec. Ochrona podziemnego zabytku jest niezwykle wymagającym przedsięwzięciem. Co więcej wszelkie działania pod ziemią przekładają się na powierzchnię, na bezpieczeństwo całego miasta.
Kopalnię zwykło utożsamiać się w powszechnej wyobraźni przede wszystkim z turystycznymi szlakami, tymczasem udostępnione do zwiedzania trasy to zaledwie ułamek wszystkich wyrobisk. Zakład górniczy Kopalnia Soli „Wieliczka” to tak naprawdę ponad 2900 komór, blisko 250 km chodników, 6 działających szybów, skomplikowana infrastruktura zapewniająca zasilanie, wentylację, odwadnianie.
Wielicka kopalnia to też zakład pracy, światowej sławy turystyczna atrakcja i uzdrowisko. Zagrożenia cywilne oraz związane z mieniem były tematem referatu Dyrektora Tomasza Broniowskiego. O ochronie eksponatów muzealnych opowiedzieli Dyrektor Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka Jan Godłowski i z-ca Dyrektora ds. Administracyjnych muzeum Zbigniew Jawień.
Dzielimy się doświadczeniem
Konferencja w międzynarodowym gronie ekspertów była znakomitą okazją do wymiany doświadczeń i spostrzeżeń. Ochrona miejsc poprzemysłowych oraz ich bezpieczne udostępnianie stanowi nie lada wyzwanie, dlatego tak istotne jest dzielenie się wiedzą oraz dobrymi praktykami. Podczas trzydniowej konferencji nie zabrakło wizyt studyjnych. Gości z kraju i zagranicy mieli m.in. możliwość zwiedzania Trasy Turystycznej, Zamku Żupnego oraz Zamku na Wawelu.
Ochrona dziedzictwa
W Polsce jest obecnie realizowanych ponad 100 inwestycji muzealnych, w tym wiele także na terenach postindustrialnych. Ochrona tego rodzaju muzeów jest szczególnie wymagająca ze względu na swoisty charakter tych miejsc, takich jak kopalnie, byłe fabryki wraz z otoczeniem, tereny pokolejowe, postoczniowe i inne. (…) Aby ochrona była skuteczna, należy zapewnić koordynację pracy wielu służb, a także w należyty sposób stosować w praktyce przepisy z różnych aktów prawnych. Dopiero wówczas obszar muzeum, pierwotnie służący zupełnie innym celom, znajdujące się na nim zabudowania, jego zbiory, a przede wszystkim pracownicy i publiczność, będą bezpieczni. (…) Życzę Państwu owocnych obrad i z niecierpliwością oczekuję na ich wyniki – napisał Piotr Gliński, wicepremier, minister kultury, dziedzictwa narodowego i sportu w liście skierowanym do uczestników konferencji.
